|
|
Dit liedje is zeker 1 van Paul’s beste. Het is misschien wel het meest duidelijke voorbeeld van zijn pogingen om muziek te maken in de stijl van de Vroege Romantiek (19e eeuw), het zgn. “kunst lied” (art song). Maar anderzijds kan het ook afgeluisterd worden als een intrigerende mix van allerlei specifieke McCartney ingredienten.
De vorm is simpel: vier ononderbroken herhalingen van het couplet en refrein. Dit is de structuur die veel voorkomt in folkmuziek en ook het kunstlied – een avondje luisteren naar Schubert (hoor Die Schöne Müllerin) kan dat bewijzen. Luister ook naar het gehele oeuvre van Pete Seeger, Peter Paul & Mary, Bob Dylan’s Blond on Blonde en je hoort het gebruik van deze vorm in de folkmuziek. Voor wat de tekst betreft is The FOOL verwant aan bijvoorbeeld Eleanor Rigby en She’s Leaving Home; het thema is alweer de eenzaamheid, het isolement, de vervreemding. Het enige verschil is wellicht dat bij Eleanor en Leaving Home het innerlijk van de hoofdpersoon in het liedje gesuggereerd wordt met allerlei kleine en alledaagse details terwijl bij The FOOL dat niet het geval is. Vergelijk bijvoorbeeld Father Mckenzie “darning his socks” met The FOOL‘s “man of a 1000 voices”. Het couplet is in D majeur, het refrein in D mineur. Het is dit wisselen van majeur – mineur dat ook een favoriet was in de periode van de Romantiek en ook de Beatles konden er maar niet genoeg van krijgen (Things We Said Today and I’ll Be Back bijvoorbeeld) Hoewel de fluit overheerst, omvat het arrangement een heel arsenaal verschillende instrumenten. Het is geheel gearrangeerd volgens de stijl van het Sgt Pepper album. De vorm van het lied mag dan wel weinig bijzonder zijn, de manier waarop het arrangement de aandacht weet te trekken is bewonderenswaardig en waarschijnlijk te danken aan de samenwerking met George Martin. Paul’s zang is gedubbeld bij de refreinen maar niet bij de coupletten. De overgang naar mineur (het refrein) komt vrij plotseling maar de terugkeer naar majeur (D6) wordt enigszins ingeluid met een extra maat en 2 nootjes – het is een kunstje wat niet meteen opvalt misschien maar niettemin knap gedaan. Het lied gaat over een man die men algemeen voor gek heeft verklaard maar – volgens Paul – kan zijn gekheid ook wijzen op een soort van verborgen wijsheid.  Het verhaal gaat dat Paul op het idee kwam toen hij op een morgen zijn hond Martha uitliet. Opeens was Martha verdwenen en hij keek om zich heen om haar te vinden toen hij een man zag staan op een lage heuvel. De man ging gekleed in een lange zwarte jas en Paul vond het al vreemd dat hij de man niet eerder had gezien. Ze groette elkaar toen hij hem passeerde en de man riep hem zelfs toe dat het een mooie morgen was maar toen Paul enige momenten later weer omkeek om te zien was de man alweer verdwenen, als opgelost. Wat het voorval nogal mysterieus maakte, was dat er in de hele omgeving geen mogelijkheid was om zich te verbergen, geen bomen of struiken om uit het zicht te geraken. Paul had ook voor zijn wandeling met een vriend die op bezoek was, gesproken over het bestaan van God. Hij vertelde hem van deze vreemde ontmoeting toen hij weer thuis was en samen kwamen ze tot de conclusie dat het inderdaad iets geheimzinnigs had. Ze ontkenden dat er drugs in het spel waren geweest. De werkelijk bedoeling van de song heeft velen bezig gehouden. De tekst zou verwijzen naar Galileo (the earth spinning round) of zelfs naar Martha de hond zelf – wat de vraag kan oproepen welke andere songs Paul dan nog meer als ode aan zijn hond heeft geschreven (naast natuurlijk Martha My Dear) Ook zou het lied feitelijk bedoelt zijn voor George die in die periode het boeddhisme had ontdekt (de 1000 stemmen) en de andere Beatles er ook voor probeerde te interesseren. Zonder success overigens want Paul en John schijnen dat nogal vervelend hebben gevonden, wat sommigen het idee gaf dat The FOOL eigenlijk het anwoord is van John en Paul op George’s zijn zeurderig gepredik. Maar ook zonder Paul’s verklaring wie of wat hij werkelijk bedoeld heeft met The FOOL is de song niet zo moeilijk om te vatten. De clip van het lied in de film Magical Mystery Tour is zeer vermakelijk en komisch en geeft waarschijnlijk het beste aan hoe Paul zelf de song ervaarde. Hij speelt het nog steeds live bij zijn optredens dus hij heeft er waarschijnlijk nog steeds zin in om zo nu en dan de rol van de “fool” te spelen. Een heerlijk personage om bij tijd en wijle je achter te verschuilen, lijkt mij… Tot slot nog een vrij vertaling/bewerking in het nederlands van de song. Ik zal tezijnertijd misschien een audio opname ervan hier toevoegen.
|