blanco

melodie.moonpub.net

de populaire muziek & haar deuntjes uitgelicht

Succes verzekerd, nietwaar?





The Way For Me | Tracks & Vocals: Johnny Hoeve – © Moonpub Music, The Netherlands 2005


Gewoonlijk bemoei ik mij maar weinig met de vraag wat nu eigenlijk een hitsong is. Of erger: hoe je er een schrijft. Ik ben mij er terdegen van bewust dat je soms – heel vaak eigenlijk – flink moet puzzelen en sleutelen om een song “goed” te krijgen.


Wat dat “goed” hier betekent zou ik je niet meteen kunnen zeggen maar heeft vast en zeker iets te maken met het waardeoordeel van de luisteraar. Die zal minstens het “wel aardig” moeten vinden, want bij “slecht” heb je als songschrijver toch echt een probleem.

Al jouw werk aan de opnamerecorder, jouw vele hoofbrekens over de tekst en het nachtelijk gejodel bij de volle maan om de melodie jouw eigen te maken, weg!! voor niets!!! Het enig waar je dan nog aan kunt denken lijkt het spreekwoord “als paarlen voor de zwijnen”; en met teveel van deze frustrerende ervaringen wordt het liedjesschrijven er niet leuker op. Waarom – en voor wie – zou je het nog doen?

Gelukkig was de opname die je liet horen slechts een allereerste demo om de mogelijkheden met vorm en stijl te onderzoeken en niet die van de uiteindelijke presentatie aan de platenmaatschappij. Het verschil? De eerste demo kost je, naast tijd en inspanning, hoogstens een blanco CD om je opname te branden, de tweede kan je honderden Euro’s armer maken. Maar vergis je niet: ook duur betaalde opnames betaald met zuur verdiend geld worden geretourneerd. Veel success bij uw verdere carriere!!

De echte doorzetter zal, na meerdere van deze afwijzingen, daarom misschien willen weten waarom NIET en hoe dan WEL. In godsnaam! De literatuur, het internet, de vele suggesties van allerhande stuurlui, de informatie waarnaar je op zoek bent, is niet echt moeilijk te verkrijgen. Maar ook vaak is het een zak vol met clichés: doe dit, laat dat, volg het plan, ga stap voor stap, enzovoort. Ik heb er, moet ik toegeven, nooit zoveel aan gehad. Of verzuimde het te harte nemen – wat misschien de dikke map van afwijzingen kan verklaren die een half leven liedjesschrijven me heeft opgeleverd.

Niettemin is het volgende wel even aardig te weten. Een belangrijke “executive” van een muziekuitgeverij is op eigen gelegenheid een jaar lang de charts gaan bijhouden. Zijn vraagstelling luidde: Welk type liedje heeft het meest succes op de radio? De gecomputeriseerde gegevens die hij verzamelde computeriseerde het aldus:

– De gemiddelde tijd die een song op de hitlijst doorbrengt is zo’n twintig tot dertig weken. Per jaar zijn er gemiddeld zo’n 18 nummer-1 hits. De belangrijkste karakteristieken van deze 18 zijn: – ze zijn allen “van deze tijd” – de maatsoort is grotendeels 4/4 – belangrijkste thema’s: romantisch, een beetje humor, tikkeltje verdrietig en weemoedig maar bovenal “heartfelt”.

– De helft van deze liedjes hadden een verhaaltje, anderen waren conversaties. – de gemiddelde lengte van het intro was 13.2 seconden.

De muziekuitgever en ook de platenmaatschappij zijn altijd op zaak naar dat uptempo liedje met die positieve boodschap bij voorkeur over de liefde. Maar dit onderzoekje wees uit dat dat, commercieel gezien, niet helemaal terecht is. De helft van het aantal nummer-1 songs zijn ballads, gevolgd door 33% uptempo opnames en de mid-tempos zijn goed voor 17%. Hoewel er dus meer ballads de toppositie halen, hebben ze echter ook de neiging weer snel van hun troon te vallen. De 50% ballads staan slechts voor 31% van de tijd bovenaan. De uptempos hebben de toppositie voor 49% (tegenover maar 33% vertegenwoordiging), en de midtempos 20%.

Hoewel de up- en midtempos dus maar de helft van de topsongs uitmaken, nemen ze 69% van de totale tijd voor hun rekening. Je hebt dus volgens de kansberekening met een ballad meer kans op een nummer 1 dan met een andere type song, maar de tijd die je je aan top doorbrengt is korter. Driekwart van de uptempos hebben vaak een nogal rechtlijnig melodietje voor de coupletten en een pakkend wijsje voor het refrein. Een rechtlijnige melodie betekent vaak dat het liedje verhalend is – het is nu eenmaal moeilijk een verhaaltje te vertellen op een zeer melodieuse melodie (probeer het maar eens!).

De structuur van het liedje is belangrijk bij de aandacht trekken – en houden! – van de luisteraar. Er wordt vanaf het begin van het liedje een verwachting geschept: de luisteraar verwacht dat hij ergens naar toe wordt geleid, een conclusie die ze kunnen snappen en onderschrijven. Als dat niet lukt dan wordt de opname ter zijde gelegd, vergeten, afgeschreven en heeft de songschrijver doel gemist. Met missschien een herindeling van de structuur van het liedje had dit misschien voorkomen kunnen worden.

Er zijn grofweg 6 hoofd structuren voor een liedje.
Maar drie werden gebruikt bij een hitsong:

1. Couplet – Refrein – Couplet – Refrein – Instrumentaal – Refrein
2. Couplet – Refrein – Bridge – Instrumentaal – Refrein – Einde
3. Couplet – Lift – Refrein – Couplet – Lift – Refrein – Instrumentaal – Refrein

Meer dan de helft van alle nummer-1 hits was in de 3e persoon enkelvoud (hij/zij). Dit is nogal opvallend maar ook misschien wel te begrijpen. Het lijkt dat je meer informatie kwijt kunt als de derde persoon gebruikt. Er is eveneens altijd ruimte voor een commentaar in bijvoorbeeld een BRIDGE.

Bijna alle uptempos hadden de 3e vorm die, naar men zegt, ook de gemakkelijkste vorm is. Bij de midtempos waren alle structuren aanwezig. Bij de ballads was dat: 50% voor de derde, 30 voor de tweede en 20 voor de laatste vorm. Honderd procent – dus allemaal! – van de uptempo liedjes was geschreven in de eerste persoon enkelvoud (I/Me/Mine). Driekwart haalde ook de tweede persoon aan (You/Yours) en 39% ook nog iemand anders (He/She) – waarschijnlijk om een conflict aan te geven.

Meer dan 80% van de hitsongs had de tegenwoordige tijd (There is…), 27% het verleden (There was….) en maar 15% de toekomst (There will be…). Voor de ballads is dat 89% de eerste persoon, 89% de tweede en 33% met ook ook nog een derde persoon bij. Zes van de 18 hitsongs was door de artiest zelf geschreven. Dit percentage was zelfs groter bij de ballads (vijf van de zes waren door de artiest zelf gedaan).

Vatten we het nog even samen. Als je persee een hitsong wilt schrijven houd dan rekening met het volgende. Je kansen zijn het grootst als je:

– een medium- of uptempo ritme gebruikt
– een thema neemt dat het romantisch/humoristisch/verdrietige als onderwerp heeft
– geen walsjes of 6/8 ritmes gebruikt maar de recht-toe-recht-aan 4/4 tijdsduur
– een verhaaltje vertelt of in spreektaal iets meedeelt
– de 1e of 2e persoon enkelvoud toepast
– de 3e structuur aanhoudt (Couplet – Lift – Refrein enz.)
– een rechtlijnige melodie voor de coupletten een pakkend refrein componeert
– het intro niet langer maakt dan zeg 13 seconden

Ik wens je – zoals dat tegenwoordig lijkt te horen – bij het sleutelen aan jouw nieuwste hit natuurlijk “verschrikkelijk veel succes”. Je hebt nu immers alle ingredienten voor gegarandeerd succes, nietwaar?

Een nietszeggende song zal je nooit van de grond optillen, een middelmatig kan je misschien op het podium plaatsen en je in het voetlicht zetten maar pas een werkelijk fantastische laat de zon voor je schijnenbron onbekend





Click to listen highlighted text!