|
Een gevierd schrijver Ik vraag uw aandacht voor mijn nieuwe werk ’t Is een vals verhaaltje van een valse man ’t Zijn wel 1000 pagina’s, misschien wat meer Als u ’t echt mooi vindt, sluiten wij een deal |
In de annalen van de Beatles kun je wellicht Please Please Me als de game-starter zien en dan Let It Be als de game-ender en alles wat daar aan legendarische opnames tussen ligt als de brugjes naar weer een hoger niveau van het spel… Paperback Writer was volgens Paul – altijd de bescheidenheid zelve – “gewoon een beetje bluesy-achtig liedje” maar deze opname die in april 1966 op de band werd gezet, is misschien wel de single die het best laat horen hoe de Beatles gewend waren dingen soms drastisch te veranderen en radicaal een andere weg in te slaan. Rubber Soul was net uitgebracht in december 1965 en domineerden nog steeds de hitlijsten in het voorrjaar van 1966. Het nieuwe Beatle tijdperk, hun mid-periode, was onderweg. Niemand had gedacht dat je invloeden van volksmuziek kon mengen met Rhythm & Blues en Pop maar met wat cannabis leek het allemaal heel goed mogelijk en ook nog fantastisch te klinken. Revolver zou de volgende fase worden maar eerst was daar dus nog Paperback Writer dat alweer een andere richting aangaf dan die welke het album Rubber Soul nog maar enkele maanden daarvoor had aangegeven. Meteen vanaf het begin is er iets buitenaards aan Paperback Writer. Het is het kleine verhaaltje van iemand die een schrijver probeert te zijn. De samenzang van John en George valt meteen op, de titel van de song wordt gelijk bij het eerste akkoord als een soort van Stonehenge-monoliet recht op gezet, onmiskenbaar en overduidelijk de Beatles en hun nieuwe single; geen introductie nodig. Ringo’s drums zijn nu nog steviger, Harrisons’ gitaar klinkt nog rauwer en Paul’s tuimelende basnoten laten hem nu horen als de vernieuwende basgitarist die hij daarna zou worden. De basgitaar had nooit tot dan toe zo vet geklonken en je kan je zo’n beetje voorstellen hoe McCartney en ingenieur Geoff Emerick ideeen hebben uitgewisseld om de baspartij zo op de plaat te krijgen. Emerick verklaarde later (Marcus Lewisohn’s The Complete Beatles Recording Sessions): “Om te beginnen speelde Paul op een andere bas dan normaal, een Rickenbacker. Verder gebruikte we andere versterking en luidsprekersysteem voor de opname“. Paul’s baspartij van Paperback Writer Lennon was niet altijd gul met zijn bewondering maar waarschijnlijk moest hij met Paperback Writer toegeven dat Paul een toch wel goede bassist was: “één van de meest innovatieve bassisten die ooit de bas bespeeld heeft” luidde zijn oordeel en dat is voor John natuurlijk een wel heel bijzondere opmerking. Paperback Writer heeft dan ook een zwaarder geluid dan het eerdere werk. Het was nu overduidelijk dat de studio het instrument bij uitstek was bij de Beatle-opnames en Paperback Writer was voor hen ook opname-technisch een uitdaging. “Het was 1 en al knipperende lampjes tijdens de opnames” vertelde Tony Clark, de man die de mastering deed, “met erg veel bas en diep laag dat de naalden van de platenspeler liet verspringen”. En wie weet menig goedkoop speakertje heeft laten barsten… De tekst is een klein verhaaltje in de vorm van een brief. We denken altijd eerst aan Lennon als het om woordspellingen gaat maar in Paperback Writer geeft ook Paul er een paar. De “man named Lear” komt van Shakespeare maar kan ook verwijzen naar het spaans werkwoord “leer” wat “om te lezen” betekend. Woordgrapjes Macca stijl. Paul was een vervent theaterbezoeker in die tijd, hij las veel, ging vaak naar de bioscoop en probeerde zich cultureel te verrijken. Misschien dat hij zelf ook wel plannen had om zo’n paperback writer te worden maar gelukkig vond hij de muziek belangrijker. “Het zijn de Penguin paperbacks waaraan ik denk bij paperbacks”, zegt McCartney, “Ik kwam in Weybridge bij John en vertelde hem dat ik het idee had van die schrijver en ik zei: ‘Ik denk dat het moet worden geschreven als een brief, iets zoals ‘Geachte heer, mevrouw, net als een brief maar dan meer rijmend”. Het is nog steeds een soort van populaire art-song hoewel het goedbeschouwd gewoon toch een echte popsong is, een crowd-pleaser en 1 van de meest catchy songs ooit gedaan. Avant garde en populair worden heel slim bij elkaar gebracht met deze song. Er was ook een soort van kinderachtigheid gaande in de hitlijsten van het voorjaar van 1966. De Beatles zelf hadden het tit-tit-tit koortje van Girl, the Who hadden een opname waar ze “cello” zongen als achtergrondkoortje omdat ze zich geen klassieke musici konden veroorloven op hun stevige rockplaten en in Paperback Writer kun je het Vader Jacob horen in het derde couplet. Kortom, er is meer gaande in deze Paperback Writer opname dan het oor doet vermoeden en toch lijkt alles perfect te passen in het verhaal van de Beatles. Het briefje naar de uitgever met het verzoek om de paperback eens te lezen, lijkt ook een verzoekje te zijn om meer kunstzinnig muziek te gaan maken. Het was tijd om op zoek te gaan naar wat meer culturele en kunstzinnig ontplooiing, om uit te stijgen boven het alledaagse. Paperback Writer was de uitnodiging daarvoor (in briefvorm) verzonden aan het publiek om mee te gaan naar dit nieuwe oord van muzikale belevenissen en liedjesavonturen. Zie ook: Wikipedia |