|
|
Elvis Aaron Presley is zoals hij zelf altijd zei een ‘heer uit het zuiden’. Hij werd geboren in 1935 bij Tupelo in de staat Mississippi, negentig kilometer ten zuidoosten van Memphis. Zijn ouders vormden samen een populair gospelduo. Maar toen hij zelf zijn ongekend vulgaire loopbaan begon, noemde Elvis zichzelf een ‘boerenpummel‘. De country and western die hij vertolkte werd door een steeds groter aantal radiostations in het zuiden uitgezonden. Het dichtstbijzijnde station was zo’n honderdzestig kilometer naar het noordwesten, in Nashville in de staat Tennessee. In het begin van de dertiger jaren had de jaarlijkse radioverkoop bijna een miljard dollar opgebracht in de Verenigde Staten. In het zuiden waren de minste radiobezitters omdat de inkomens daar lager waren, maar in het jaar dat Presley werd geboren had een op de drie huisgezinnen in Amerika een radio. Vanaf het begin waren streekmusici het meest in trek geweest bij de luisteraars. WBAP in Forth Worth had bij zijn opening bijvoorbeeld anderhalf uur square dance-muziek laten horen, met als dirigent een oud-fiddler en veteraan uit de burgeroorlog, kapitein M.J. Bonner. Het programma had buitengewoon veel reacties opgeroepen bij de luisteraars. Het station werd overstroomd met brieven, telefoontjes en telegrammen met het verzoek om meer van die muziek. Nog geen drie jaar later deed WSM in Nashville hetzelfde. En op 28 november 1925, na een keurig programma geheten ‘Muziek om van te genieten’, kondigde directeur George D. Hay aan: ‘U hebt geluisterd naar een programma met Grand Opry-music. U krijgt nu wat Grand Ole Opry-music te horen.’ Daarna was meer dan een uur lang de muziek te horen van een tachtigjarige fiddler, Uncle Jimmy Thompson, en zijn nicht, de pianiste mevrouw Eva Thompson-Jones. Hay vroeg de oude fiddler of hij niet moe was. ‘Zeur niet,’ antwoordde Thompson, ‘je kunt toch in een uur niet warm lopen? Ik heb net een fiddlerwedstrijd in Dallas gewonnen die acht dagen duurde, hier heb ik een blauw lintje als bewijs.’ Hij beweerde ongeveer duizend wijsjes te kunnen spelen en leek vastbesloten die allemaal ten gehore te brengen. Voor de radio bestond wist niemand buiten de streek waar hij vandaan kwam van dit soort muziek af. En maar heel weinig mensen begrepen zelfs toen hoezeer ze wortel had geschoten.
Terwijl het Noorden steeds meer geobsedeerd werd door de vooruitgang en moderne ideeën er gemakkelijk ingang vonden, bleef het zuiden star en onvermurwbaar in zijn oude levenswijze. De muziek was er bewaard en populair gebleven lang nadat ze in de rest van het land vergeten was. De oude hymnen, dansen en balladen waren overgegaan van de ene generatie op de andere, alsof ze in steen waren gegrift. Binnen enkele weken na het debuut van Uncle Jimmy Thompson, zei George Hay, ‘werden we overvallen door horden fiddlers, mensen met banjo’s en gitaren, en zelfs een dame met een oude citer.’ |
En het betekende wat als iets wortel had geschoten in het zuiden. Het leven daar was één voortdurende strijd om het bestaan geweest. Vernieuwingen waren er niet bij en buitenstaanders werden met de nek aangekeken. Alleen het gezin, de Kerk en de dorpsgemeenschap boden kracht en hoop.