Page 44 - PanoramaDerMuziek

De door Willaert te Venetië ingevoerde wisselkoor-techniek vond zeer veel navolging
vooral in Venetië zelf, waar Andrea Gabrieli (1510-
1586) en zijn neef Giovanni Gabrieli (1557-1612) alle
mogelijkheden van deze stijl uitbuitten, door de
tegenstellingen tc verscherpen en ook instrumenten te

gebruiken. In het bijzonder Giovanni Gabrieli is in dit
opzicht van belang geweest.

„Onsterflijke Goden, welk een man was dat,” schreef
lang na zijn dood zijn leerling Heinrich Schütz,
„wanneer de woordenrijke Oudheid hem gekend had,
zou zij hem boven Amphion gesteld hebben.”

Giovanni Gabrieli zelf koesterde een soortgelijke
bewondering voor zijn leermeester en oom Andrea:
„Wanneer Andrea Gabrieli mijn oom niet geweest was
zou ik zonder vrees en blaam kunnen beweren dat....

weinig toonzetters en orgelspelers geleefd hebben, die
met hem te vergelijken waren. Ik zou zijn vaardigheid
kunnen prijzen, zijn bijzondere vondsten, zijn nieuwe
wendingen, zijn bekoorlijke stijl. Ik kon de ernst en de
geleerdheid van zijn zettingen gedenken, maar ook de
frisheid en lieflijkheid ervan. Ik zou kunnen zeggen dat uit
zijn werken duidelijk blijkt hoe hij enig geweest is in het vinden van klanken die de
kracht der rede en der gedachten uitdrukken.”

Een ander belangrijk. Venetiaans meester was Claudio Merulo. De op dit wedijveren
(concertare) van verschillende groepen van executanten ingestelde stijl, de concer-
terende, vond niet alleen in geheel Italië, maar in de gehele wereld navolging. De
kleinere, meer populaire, in strofevorm gecomponeerde koorwerkjes, zoals villanellen,
canzonetten en balletti, die een gemakkelijk aansprekende melodie in de bovenstem
min of meer harmonisch laten begeleiden door de lagere stemmen, vonden vooral in
Engeland navolging en in Duitsland door Hans Leo Haszler. Een belangrijk meester
van de canzonetta was Orazio Vecchi, terwijl Gastoldi met zijn balletten een
internationale naam verwierf. In Engeland werd de canzonetta, dus het homo- phone.
strofelied op Engelse tekst Ayre genoemd.