Page 50 - MusicInTime

1530-1700

Engelse componist, op zijn best in anglicaanse kerkmuziek, klaviermuziek
en muziek voor instrumentaal ensemble; zijn ene boek Madrigals and
Motetts, apt for viols and voices van 1612 is een topprestatie, al menen de
kenners dat de mooiste stukken eruit, zoals The Silver Swan en What is our
Life? (waarvan de tekst naar men aanneemt geschreven is door sir Walter
Raleigh in de nacht vóór zijn terechtstelling) te ernstig van stemming zijn en
te duidelijk solozangen om tot de echte madrigalen te worden gerekend.
Maar tegen 1612 raakte het Engelse madrigaal in verval. Het Italiaanse, waar
het uit was voortgekomen, had zich ontwikkeld tot iets anders, meer vir­
tuoos, met een belangrijke onafhankelijke instrumentale begeleiding, voor
beroepszangers die geoefend waren in.snelle versieringen.
Orlando Gibbons werd
Het Engelse luitlied koorknaap in Cambridge en
In Engeland gold nog steeds dat muziek moest kunnen worden uitgevoerd toen hij eenentwintig was
door culturele dames en heren die geen beroepsmusici waren. Het madrigaal organist van de koninklijke
maakte hier plaats voor het English ayr of het luitlied, voor één stem met kapel van de Engelse
koning Jacobus I, een post
luitbegeleiding, niet per se door dezelfde persoon. De luit was tijdens Hen­ die hij zijn hele leven
driks bewind in de betere kringen een geliefd instrument geworden en in de behield.
beginjaren van de regering van Elizabeth verschenen de eerste leerboeken.
De vroegste luitliederen zijn gepubliceerd in 1596 als deel van zo’n boek,
waarbij de instrumentale begeleiding was genoteerd in tabulatuur: met pun­
ten werd aangegeven waar de vingers op de snaren moesten worden gezet.
(Populaire gitaarmuziek wordt vaak nog steeds zo genoteerd.) Het is opmer­
kelijk hoe fraai de teksten van deze liederen zijn en de woorden werden met
veel aandacht getoonzet. Overigens waren enkele componisten hun eigen
tekstschrijver.

CANTVS.
*3;!iO!5sq9ai3co5tus«o8oqjp
öaie iiesuy ficepc, f Image of truedcïtii!
r*M i p.pp rp pr*
s«ouoj tpiMHïij&t 5»»{ffle<t{ie»jq fp» Xcu tjjöpssiïMjoSuucfj ajMjMt»» ?uj&3*
IlilSiiipiiiiii
"f Arti doffe vp thefe sny weaty wMpingtyeSi,wbofé fpring oficars doet) (top my
r» t 1r mp, m m r p

«Ü btrath. And tews roy hart wiih forto» $ögfi f.voln oysóns &polfes’my tïreti thoghtj,

Twee pagina’s uit John
Dowlands ‘Eerste boek met
luitliederen De tabulatuur
voor de luitbegeleiding staat
njywearyyj. »e«)'mgei«s,wk>re{jwiogefetres<fothdop myvftaUbtesth,S£teart ray
op het linker blad terwijl de
t stemmen, in een goede
Come ftaéavr efrny etafcsttd fhipe of rcft,
AHed todcathjthikt to thlt Made (aft nighï,
Cotoethouïadthïrmethdercbelsin my {Keft, hartwifh fottows,fighfoolne cri«s,com« andpofieftemy tytedthougbtswne&Hfc,*# stand voor een groep
Whofe '.v3Üt!ï{'a«dc5öoth my roind afitigh*.
O cotnê fvcctucirpe,eome ot Idie for eiser, zangers die het met één
Come etc my Saft Ikepc/oms ot conté neuer.
boek moeten doen, rechts
tiahoiioacii'.cons metótoele.
staan.
59