Page 22 - Mozaiek6

En over de Variationen für Orchester op. 30 (1940)
schreef hij in mei 1941 aan W. Reich, zijn biograaf:

'Alles nu, wat in dit stuk voorkomt, berust op de
beide gedachten’ (motiefjes), 'die in de eerste en
de tweede maat aan contrabas en hobo zijn

gegeven’. Maar het wordt eenvoudiger, want het
tweede figuurtje (hobo) is op zichzelf al een
omkering: de tweede twee tonen zijn de kreeft van
de eerste twee, ritmisch echter in verdubbelde
notenwaarden. Op hen volgt, in de trombone,
reeds weer het eerste figuurtje (contrabas), maar
in gehalveerde notenwaarden! En in de kreeftegang van de motieven en de intervallen.
Zo is namelijk mijn reeks gebouwd, die met deze driemaal vier tonen is gegeven.’

En dat voor een man die promoveerde op de Choralis Constantinus II van Heinrich
Isaac (1450-/577) en wiens afgod Mahler is geweest; een verdienstelijk dirigent, die

aan theaters van Bad Ischl, Wenen, Teplitz, Danzig, Stettin en Praag werkte (tussen
1908 en 1920), de Arbeiders-symfonieconcerten in Wenen leidde (van 1922-1934),
vaste dirigent en 'lector’ van de Oostenrijkse radio werd (na 1927), maar ook
succesvolle gastdirecties in het buitenland vervulde, van tuinieren en
bergwandelingen hield, muziekprijzen van de stad Wenen ontving en tot erelid van
de Composers Guild in New York werd benoemd. In 1935 trok hij zich terug voor
het opdringend nationaal-socialisme om in zijn huis te Mödling bij Wenen
privé-compositie-lessen te geven en zich aan het componeren te wijden. In de
liefderijke schoot van zijn gezin, vrouw, drie dochters en een zoon.

Hier vond hij de rust tot het lezen van zijn favoriete auteurs, w.o. Goethe. Diens
’Farbenlehre’ was het enige boek, dat hij mee kon nemen, toen hij rond Pasen 1945
met zijn familie moest vluchten voor de bomaanvallen op Wenen en omgeving
naar een huisje in Mittersill bij Salzburg. De hartstochtelijke sigarenroker, die de
laatste tijd niet anders dan sigaretten op de bon had kunnen krijgen, werd daar
door een ïn de buurt wonende schoonzoon verrast met de mededeling dat deze
een sigaar voor hem te pakken had kunnen krijgen; deze éne sigaar werd hem
noodlottig.

Op de avond van 15 september, vredig voor het huisje van
zijn schoonzoon staande, genoot hij intens van de sigaar; een

soldaat van een Amerikaanse controle-patrouille zag opeens
het lichtend puntje en schoot pardoes driemaal in de richting
daarvan. Webern werd in borst en buik getroffen, kroop nog
naar binnen en stierf na enkele ogenblikken …