Page 43 - MusicInTime

Madrigalen en maskers
1530-1700 De Gouden Eeuw

Een jonge vrouw bespeelt, voerd met meer stemmen per partij, maar ze waren bedoeld om met één stem
begeleid door een luit, de per partij te worden gezongen door enkele hovelingen of door een gezin uit
citer. ‘Elke luitist die de betere stand, want elk ontwikkeld mens werd verondersteld aardig te zin­
tachtig wordt,’zei gen en een instrument te bespelen. Madrigalen behoorden tot de huiselijke,
Dowland, ‘heeft beslist
zestig jaar lang zijn informele muziek; als er niet genoeg stemmen waren konden de ontbrekende
instrument zitten stemmen. ’ partijen op een instrument worden gespeeld - veelal de luit.
Tegen het midden van de eeuw werden ook lange verhalende teksten van
Vergilius of Dante, of epische gedichten van Ariosto en Tasso over Karei de
Grote en zijn kruisridders als reeksen madrigalen getoonzet. Om de tekst
goed begrijpelijk te houden werden de minder opwindende passages vaak
geschreven als te declameren akkoorden, een voorschot op het gezongen
recitatief in de opera. Naarmate de woorden emotioneel meer geladen wer­
Op de bladzijde hiernaast:
Andrea Gabrieli kreeg de den kwamen er steeds pittiger harmonieën bij, met vreemdsoortige akkoor­
den die wij chromatisch noemen: akkoorden waarin tonen zitten die in die
opdracht muziek te
schrijven voor de viering toonaard niet voorkomen. De nieuwe meesters van het madrigaal waren de
van de overwinning van de Zuidnederlander Cypriaan de Rore (1516-1565) en de Italiaan Luca Maren-
Republiek Venetië over de zio (1553-1599), wiens emotionele muziekstijl van grote invloed was op de
Turken bijLepanto in 157T Engelse madrigalisten tegen het einde van die eeuw.

52