Page 22 - Moonpub Magazine Nbr. 1

Dit gedeelte van de film is wellicht te losjes

samengesteld maar als je toch de opening niet

volledig wilt verwerpen dan kan dat zijn

vanwege Reginald Gardiner als Schultz, een

Duitse officier die later ver boven de bekrompen

vooroordelen van een Hynkel blijkt te staan.

Als een karikatuur van de grootse stijl van de

Pruisische adel slaagt Gardiner erin om

vindingrijk en zowel een beetje kierewiet als pompeus correct de opening van de film te redden.

Onvergetelijk is natuurlijk de scene van de barbier (Chaplin) and Schultz (Gardineer) in het onderste-

boven vliegende vliegtuig voor de crash en uiteindelijk het nieuws van de overgave van Tomainian en

het einde van de oorlog. De vliegtuigcrash veroorzaakt een geheugenverlies bij de barbier en hij

belandt in het ziekenhuis. Vele jaren later zien we hem weer. Inmiddels is Hynkel aan de macht

gekomen en zijn stormtroepen struinen de straten af, angst zaaiend in de ghetto’s waar onze joodse

barbier nu zijn winkeltje heeft.

Ondanks Chaplin’s grote ambitie voor een politieke en actuele film lijkt toch ook hier de slapstick het

te winnen van de actualiteit. Chaplin heeft gekozen voor het geheugenverlies van de barbier die om

die reden onwetend is van de politieke omstandigheden van die tijd. Hij komt dan wel in opstand

tegen de SS maar dat is niet vanwege de overtuiging dat hij zich dient te verzetten tegen de politiek

maar simpelweg omdat hij zijn eigendommen wil beschermen; zijn protest is zoals ieder mens zou

reageren tegen brutaliteit en ongehoorde schofterigheid.

Merk ook op hoe de lieden van de stormtroepen allen die gespierde lomperikken zijn, oudere mannen

vaak die er een beetje uitzien als de slechterikken van de vroegere slapstick filmpjes. Ze toveren een

visie van de Arische toekomst: ex-boxers, tandenloze bierschuimers, de gratis-hapjes snaaiende bral-

lende feestgangers op een verkeerd feestje ,het soort van mannen uit wiens klauwen Chaplin tientallen

jaren zelf heeft moeten optrekken in zijn jonge jaren.

Maar zij hebben en funcie en weten hoe te reageren op een klap op het hoofd met een koekenpan, dat

is waar. Paulette Goddard als Hannah, een opvliegende Joods meisje, geeft ons het voorbeeld van wat

de Nazi's verdienen. Bam! Daar! Het is enigszins dubbelslachtig wat je van deze slapstick actie moet

denken: als je de stormtroepen ziet als de iiritante slechterikken dan negeer je dat het feitelijk de SS is.

Maar wanneer je ze ziet als lieden van de SS organisatie dan vergaat je het lachen. Het probleem is dat

bij slapstick een klap op het hoofd meestal “licht” aankomt en niet als pijnlijk wordt ervaren en alleen

maar symbolisch is. Meestal geeft het de slapstick weer meer actie als de slechterikken op komen dagen

omdat het publiek dan weet dat het weer fijn vechten wordt. Maar je kunt niet echt blij zijn en je

vermaakt voelen als de SS weer in de straat verschijnt voor een volgende scene vol ellende waar noch

de filmmaker of het publiek enig plezier aan kan beleven.