Page 21 - Moonpub Magazine Nbr. 1

Chaplin begint met De Grote Dictator door terug te grijpen naar de

ideeen die hij had tijdens de Shoulder Arms opnames - terug naar de veiligheid

van het succesvolle materiaal maar met de bedoeling om ons naar het nieuwe leiden: een actuele po-

litieke en satirische film nog nooit op het scherm vertoond. Aldus begint De Grote Dictator, geheel

overeenkomstig de historische feiten van de opkomst van het fascisme, met scenes van de de 1e We-

reldoorlog. Hier zien wij de joodse kapper als soldaat op het oorlogsveld die een gigantische stuk ge-

schut met een honderd mijl bereik voorttrekt, de Big Bertha , een apparaat dat volgens de woorden

van Henry Miller's in staat is om "te vernietigen wat het oog niet kan zien". Chaplin geeft ons een

duidelijke indruk van het wapen met beelden van de machine die nog spectaculairder zijn dan de

machines van Modern Times omdat het zich buiten in het open veld afspeelt en Big Bertha zo mas-

saal is dat het de natuur tart met haar kanonskogels die welhaast, naar het lijkt, naar voorbij de

dampkring afgeschoten kunnnen worden de ruimte in.

We zien langzaam meer van het wapen en Chaplin bereidt ons voor voor de grap die er aan zit te ko-

men: het wapen zal gericht worden op de kathedraal te Reims aan de horizon. Maar wat blijkt? Het

schiet niet verder dan zo’n 200 meter en een tweede schot schiet het projectiel nauwelijks uit de loop

van het kanon en de kogel valt sloom op de grond zonder te ontploffen. Om te controleren of de ze-

kering wel werken, loopt de leider van de het troepje soldaten naar de joodse kapper en beveelt hem

de gigantische kanonskogel te onderzoeken. Maar deze kan er niet dicht genoeg er bij komen omdat

de kogel steeds maar weer teken van leven en ontploffen geeft wanneer hij er te dicht bij komt.

Maar de kogel ontploft uiteindelijk toch waarna er vijandelijke vliegtuigen verschijnen om de aanval

in te zetten. De joodse kapper wordt naar een anti-afweer wapen gestuurd om daar de vliegtuigen in

het vizier te nemen. Maar natuurlijk mislukt het grandioos door Chaplin’s onhandigheid met deze

machines en uiteindelijk komt hij zelfs ondersteboven te hangen en valt tenslotte uit zijn schietstoeltje

op de grond. De aanval wordt heviger en met nieuwe orders verdwijnt de kapper in het strijdgewoel

met veel rookontwikkelingen en geen zicht meer op het oorlogsgeweld. Het wordt al snel duidelijk

dat hij verdwaalt is en zich nu achter vijandelijke linies bevindt. Enzovoort.

‘

Hoewel het nog te vroeg in de film is, moet geconcludeerd worden, met enige twijfel, dat Chaplin

misschien wat te royaal met zijn openingsbeelden is geweest. De oorlogscènes moesten natuurlijk

groots worden opgezet vanwege het historische and catastrofale gegeven van de scene maar hij had

misschien niet genoeg uitgewerkte plannen voor wat er moest gebeuren met zo’n uitgebreide set bui-

ten de studios in de openlucht. Net als de meeste directors die epische verhalen proberen te verfil-

men was Chaplin de generaal op de set maar geen generaal op het slagveld. Hij was meer bezorgd

dit keer over de politiek dan zijn grappen, maar misschien niet genoeg politiek begaan om zaken

daadwerkelijk te kunnen aanzwengelen en te beinvloeden. De structuur van de komische film, waar

de opeenvolging van gebeurtenissen het verhaal moeten vertellen, leent zich ook niet echt voor zo-

iets.