Page 35 - MusicInTime

Mecenaat
1430-1600 De hoven en de Renaissance

Lodewijk XI (1461-1483),
bijgenaamde ‘de Spin en
rechts Lodewijk XII (1498-
1515), twee Franse vorsten
en belangrijke
beschermheren van de
kunst.

Ferrara in Italië en hij componeerde een mis op een thema gevormd door de
letters van de naam van zijn werkgever. Zijn beste muziek schreef hij ver­
moedelijk in Italië, waar hij in zijn stijl de volle vrijheid kreeg, maar van
aard was hij een Nederlander en - anders dan de Italianen - een contrapun-
tist. Zijn fraaiste werk kenmerkt zich doordat de ene stem de andere op korte
afstand imiteert; de stemmen jagen elkaar na als in een canon en daarna
zwerven ze vrijer uit. In Italië werd zo’n stuk een caccia (jacht) genoemd.
Josquin behoorde, vanaf 1501, tot de eersten van wie de muziek in Italië
werd gedrukt, en wel door Giovanni Petrucci.
Het drukken van muziek was evenzeer als Gutenbergs letterdruk een over­
winning voor de communicatie. Het was vooral van belang om de kunst zo
wijd mogelijk te verspreiden, niet alleen om componisten te inspireren, maar
ook om zangers en spelers die een geliefd stuk thuis wilden uitvoeren die
goede kans te bieden. Muziek maken thuis was in de zestiende eeuw in Enge­
land, Frankrijk en Italië heel gewoon en in alle drie die landen ontwikkelde
zich de muziekuitgeverij, die zich al snel over de hele beschaafde wereld ver­
breidde.
Josquin was geen vernieuwer zoals Okeghem, maar hij maakte gebruik
Op de bladzijde hiernaast: van alle techniek van de Lage Landen voor de expressie die hij wenste. Zijn
een orkestje van Vlaamse missen worden zeer bewonderd, maar zijn genie komt pas echt tot uitdruk­
muzikanten op een king in zijn motetten. De precieze samenhang tussen tekst en muziek bracht
kerktrap. Onder de anderen ertoe het musica reservata te noemen - misschien omdat hij enkel
instrumenten vinden we de kon worden begrepen door ingewijden, die het geheim van de notatie hadden
kromhoorn, de fluit met doorgrond. Hij hield erg van woordillustratie, zoals te beluisteren valt in
trommel, de luit, de
triangel, en op de Absalon, fili mei met zijn schrijnend dalende motief bij Davids gang naar de
voorgrond het portatief hel. Het werd gecomponeerd bij de dood van de zoon van een werkgever.
(draagbaar orgeltje). De Van zijn vele missen is de Missa pange lingua de beroemdste, al zullen ook
figuur in het midden de andere iemand die ze nog niet kent verrassen door de fraaie melodie, een
dirigeert. enkele akkoordenreeks, de bedachtzame woordbehandeling. Hij was een van

44