Page 9 - MoonpubMagazine2
P. 9
Een goed voorbeeld van deze wisselwerking is misschien al Maar dankzij het waarneembare bewustzijn en de rij-
aangegeven door Hegel met zijn onderscheid tussen het kere woordenschat van de ouders zal hij het gaande-
"waarnemende" en "waargenomen" bewustzijn. weg ook zelf helemaal gaan begrijpen en kunnen
aangeven en ook precies uitleggen wat hij wil.
Een "waarnemend bewustzijn" is het bewustzijn van de
(filosofische) waarnemer die vorm probeert te geven aan Aan de andere kant moet gezegd worden dat degenen
de wereld als een manier van leven, het “waargenomen” die de artefacten van de populaire cultuur aanleveren
bewustzijn doet dat zonder enige reflectie en mist de (zoals The Beatles en andere muzikanten en hun songs)
theoretische invalshoek en het conceptuele kader voor een misschien zich meer bewust zijn van de filosofisch rele-
adequate en accurate rekenschap. Het waarnemend be- vantie van hun ideeën dan hun publiek maar zij kun-
wustzijn daarentegen kan het gewone, waargenomen nen of willen deze ideeën niet op een duidelijke en
bewustzijn bijstaan met conceptuele gereedschappen en aantrekkelijke manier voor het voetlicht plaatsen
theoretische kaders om zo het waargenomen bewustzijn
te helpen om, zogezegd, zichzelf beter te leren kennen. Of - in Beatle-taal: de gewone (nowhere) man (met
zijn niet-filosofisch bewustzijn) heeft waarschijnlijk ge-
Een klein kind (met een “waargenomen” nog niet reflecte- noeg te vertellen, “wants to tell you”, omdat alles vol is
rend bewustzijn) kan profiteren van de conceptuele hulp- met “things to say” maar het kan zijn dat je “a little help
middelen die hem/haar beschikbaar worden gesteld door from your friends” nodig hebt om het met de juiste
de ouder (met een waarnemend bewustzijn). woorden allemaal ook duidelijk te kunnen communi-
ceren.
Het kind kan hunkeren naar de liefdevolle aandacht van
zijn ouders maar hoewel hij die aandacht graag wil, weet In veel songs van de Beatles is een soort van "idealisti-
het kind nog niet hoe hij dat moet verklaren waarom hij sche monisme" te vinden vergelijkbaar met het "Salo-
zoveel belang stelt om deze aandacht van zijn ouders te mon's oordeel" uit de Bijbel. Ze predikten dit idealisme
krijgen. En dus in plaats van dat hij vriendelijk om de en monisme natuurlijk niet op een expliciet filosofische
aandacht vraagt (met de eerste woordjes hem aangeleerd wijze, maar er is genoeg in hun werk aanwezig dat
of middels gebaren) vervalt hij in driftbuien wanneer hij enigszins overeenkomt met deze filosofische stroming.
deze aandacht niet krijgt.
Wel is uit hun repertoire op te maken dat ze niet
Op een bepaald niveau echter begint het kind het onge- akkoord gingen met wat men in de wereld van de
twijfeld enigszins te begrijpen wat hij wil en hoe hij het kennistheorie het "naïeve realisme" noemt. Deze denk-
gedaan kan krijgen; hij heeft zichtbaar pret als de ge- richting meent dat alles wat zintuiglijk kan worden
wenste aandacht er is maar nog steeds weet hij niet hoe waargenomen ook bestaat. Ideeën en abstracties vallen
hij dat onder woorden moet brengen. hier niet onder en kunnen om die reden dan ook geen
realitietswaarde hebben; het zijn niets meer dan ge-
dachtenspinsels, de wereld kan ook zonder deze subjec-
tieve beschouwingen.
Volgens de naïeve realist is wat wij zoal denken niet van
invloed op de werkelijkheid. De tulp is een tulp zolang
deze bloeit maar wanneer ze vergaat, verliest het daar-
mee ook haar werkelijkheidszin. De tulpensoort echter
blijft aan als slechts een onstoffelijk "idee" en staat daar-
om los van de realiteit; het kan immers niet met de
zintuigen worden waargenomen.