Page 5 - MoonpubMagazine2

De prehistorie is op geen enkele wijze vastgelegd en zodoende hebben
wij geen waarheidsgetrouwe feitenmateriaal om op af te gaan.
Verder terug dan zeg 50.000 jaar zullen
we waarschijnlijk nooit meer iets vinden
dat ons nog meer kan vertellen dan dat we nu
al weten. Bij 50.000 geleden gaat het toch al
mistige gebied van de vroegste geschiedenis over
in een ondoorzichtig en pikzwart niets. We zullen
het moeten doen met alleen theorieën of wie weet ooit
eens een sluitende conclusie - zoals bijvoorbeeld de evolu-
tieleer - die heel aannemelijk lijkt, maar echt zeker we-
ten zullen we het nooit.
Geen cultuur ooit ontdekt mist de muziek. Het muziek
maken blijkt één van de meest fundamentele activiteiten
van de mens te zijn; net zo typisch menselijk als het
tekenen en schilderen. De grotschilderingen van het Pale-
olithische tijdperk getuigen van de oudheid van deze
vorm van kunst; een aantal van deze tekeningen toont
dansende mensen.
De fluiten gemaakt van
botten die gevonden zijn
in deze grotten suggere-
ren dat deze mensen ook
gedanst moeten hebben
op een zekere vorm van
muziek. Maar omdat de
muziek zelf alleen kan
overleven wanneer er een
soort notatiesysteem is en
een schriftelijk overzicht
er van kan geven, of anders wanneer een levend lid van
een cultuur de klanken en ritmes kan reproduceren die
door zijn voorouders zijn doorgegeven, informatie over
de prehistorische muziek is in het geheel niet voorhan-
den.
Wij zijn vertrouwd geraakt met deze grotschilderingen
die ons de integrale onderdelen van het leven van de
vroege mens laten zien, simpelweg omdat we het voor-
beeld hebben en om die reden lijkt het dat we ons het
leven in prehistorische tijden redelijk naar waarheid kun-
nen inleven, maar we zijn minder in staat om ook de
muziek op dezelfde manier te bezien.
Muzikanten van nu hebben natuurlijk geprobeerd deze
fluiten en andere prehistorische instrumenten die gevon-
den zijn ook te bespelen dus we kunnen wel enigszins een
ons een idee vormen maar het blijft behelpen en gissen.
Maar de kans is groot dat prehistorische muziek - of
muzikale geluiden - net zo’n grote rol speelde in het
dagelijkse menselijk leven toen dan tegenwoordig, en wie
weet zelfs intensiever beleeft werd.
Wanneer biologen de complexe menselijke activiteiten
van de hedendaagse mens onderzoeken, zoals de kun-
sten, dan zijn ze meestal geneigd te veronderstellen dat
deze fascinerende kwaliteiten model staan voor een fun-
damentele drijfveer. Ooit moet zo’n drijfveer een reden
zijn geweest om te overleven of een betere manier zich
aan te passen aan het milieu.
De kunst van het schilderen bijvoorbeeld zou afkomstig
kunnen zijn van de menselijke behoefte om de externe
wereld beter te willen begrijpen door visie, met de ogen;
een evolutionaire prestatie die het mogelijk maakte te
kunnen reageren op de omgeving en meer invloed te
hebben op de verbetering van het voortbestaan.
De Paleolithische kunstenaars die afbeeldingen van die-
ren op de muren van de grotten schilderde, gebruikte hun
artistieke vaardigheden om praktische redenen. Tekenen
en schilderen is een vorm van abstractie die kan worden
vergeleken met de vorming van verbale concepten. Hier-
mee kan de schilder een object bestuderen dat niet in het
echt aanwezig is; hierdoor kan hij experimenteren met de
verschillende beelden, en aldus, ten minste in zijn fanta-
sie, er beschikkingsmacht over uitoefenen.
Deze kunstenaars waren de magiërs van hun tijd die
dieren schilderden en tekenden om controle te hebben
over de lichaamsbeweging van deze dieren. De vroegste
mens meende waarschijnlijk dat hij met de afbeelding
van het dier een zekere macht had over het dier.
En aangezien de kunst van het tekenen het
gezichtsvermogen scherpt - door uitvoerig
aandacht te schenken aan de vormen van
het dier - krijgt de kunstenaar aldus een
beter zicht op zijn prooi en vergroot hij
de kans op succes bij de jacht.