Het Voorwoord

In werkelijkheid begon ik over de Zeven Zeeën iets te leren in Groenland, hoewel ik geboren en opgegroeid ben in de kleine deense havenplaats Nykobing (Falster) en altijd voor schepen en zeelieden en de geschiedenissen van beroemde tochten belangstelling gehad heb. Maar toen ik jarenlang in Thule (Groenland) de lange, donkere nachten van de poolwinters beleefde, ontdekte mijn verbeelding de oceaan.

Het was echter maar weinig, wat wij ervan konden zien. De gehele winter strekte een zware ijsmassa zich over een afstand van mijlen en mijlen voor ons uit. Zo gauw de zon in de lente boven de horizon kwam, kregen we een ruim uitzicht. Doch het duurde maanden voordat het ijs scheurde en dan wekte het een onvervulbaar verlangen, om van de kust af de grote ijsbergen in een eindeloze stoet naar het zuiden te zien wegdrijven.

Wanneer een jongen van mijn leeftijd op deze wijze maanden alleen is, laat hij zijn verbeelding de vrije teugel. Zo volgde ik dan in gedachten de afgebroken ijsgevaarten, die onophoudelijk naar hun ondergang dreven. Ik zag hen majestueus tot bij Newfoundland varen en wist, dat zij naar het oosten zouden afbuigen en het warme water van de Golfstroom ontmoeten. Daar zouden zij sterven, snel en zeker, want de Golfstroom kan zelfs een enorme ijsberg in vier en twintig uur te niet doen.

En ik vroeg mij verwonderd af waar die Golfstroom vandaan kwam en waarom. In gedachten volgde ik de machtige stroom tot waar hij in de Caribische Zee ontstaat. Het vestigde mijn aandacht op het water van andere stromen en bracht mij tot het bestuderen van de winden en de getijden, die zo’n belangrijke rol spelen in de geheimzinnige bewegingen van de zee.

Ik vroeg mij af waarom de winden op de ene plaats zo gelijkmatig en op de andere zo grillig zijn en waarom zij weer ergens anders in het geheel niet waaien. Waarom rijst op de ene kust het getij zo hoog als een huis en verheft het zich op de andere maar ternauwernood? En waarom twee keren aan de meeste kusten en hier en daar slechts éénmaal? En tenslotte, waar is de oorsprong van al dat water?

Langzamerhand begon ik te begrijpen, dat er een logische samenhang bestaat tussen alles wat er gebeurt in dat oneindige, aaneengesloten lichaam van water en zout, dat 71 procent van de oppervlakte der Aarde beslaat. Het is een feit, dat de rimpeling van een keisteentje, dat door een kind in het water geworpen wordt, over de Zeven Zeeën te volgen zou zijn, wanneer wij beschikten over de fjne instrumenten, om die beweging te registreren.

Er schuilt inderdaad een groot, gemeenschappelijk beginsel in al de wonderbare verschijningen van de oceaan — zijn stormen, zijn windstilten, zijn diepten en ondiepten; de dieren en planten, die in hem leven; de vogels, die over hem heenvliegen; zijn eilanden, vulkanen en grotten en zelfs de mensen en schepen, die zich over hem voortbewegen.

Sedert die lange, donkere eenzame winters in Thule heb ik nooit opgehouden mij te verbazen en te onderrichten over de Zeven Zeeën. Waarom zeven? Dit was een der eerste vragen, die ik mijzelf stelde van het ogenblik af, dat ik van de landkaarten wel zeven maal zeven zeeën kon lezen. En elk antwoord riep twee nieuwe vragen op, want de geheimzinnige majesteit van de zee blijft onuitputtelijk.

De vertellingen van die kerels zijn de stof, waaruit onze dromen gemaakt worden. Wij mogen misschien voor een enkele minuut de vertellers niet geloven, maar in het diepst van onze ziel beleven wij wat zij zeggen. In onze dromen zijn wij allen grote helden. Wij liggen eindeloos in hete, dode windstilten, terwijl iedereen aan boord wanhopig is, behalve wijzelf. Wij blijven de hevigste stormen de baas, overwinnen de dapperste strijders, laten de bloeddorstigste zeerovers het onderspit delven, komen thuis met de rijkste ladingen van de verbazingwekkendste reizen, worstelen met monsters, duiken naar gezonken goud, zien de vreemdste dingen. Maar op het eind neemt de wetenschap het over van de verbeelding, en zie, er blijken zelfs grotere wonderen te zijn dan waarvan wij droomden.

Dit boek is het resultaat van mijn eigen verbeelding en nieuwsgierigheid. Ik heb getracht iets te vertellen van de wetenschap en de dromen — de feiten en de verbeeldingen, die de Zeven Zeeën zo eindeloos bekoorlijk maken.