De muziek, die zich steeds tot het wonderbaarlijke voelt aangetrokken, trad in het begin der 19de eeuw in verbinding met de poëzie 
der romantische dichters; zo ontstonden romantische gezangen, romantische opera’s enz., en het duurde niet lang, of het begrip „romantisch” werd op de muziek zelf overgedragen, al was deze ook zuiver instrumentaal.
Al wat enigszins van de vormen der klassieke muziek afweek, al wat programma-muziek was, al wat dromerig, al wat vreemd klonk, werd onder dit begrip samengevat, zodat men eindelijk ook in de toonkunst onderscheid maakte tusschen „klassiek” en „romantiek”.
Bach en Handel, Haydn, Mozart en, tot zekere hoogte, ook Beethoven, behoorden tot de klassieken; Weber, Spohr, Schubert en Mendelssohn werden tot de romantieken gerekend. Schumann, die zich, althans in het begin van zijn loopbaan, bij de laatstgenoemde meesters aansloot; die een beschaafde opvoeding had genoten en geheel op de hoogte der letterkunde van zijn tijd was; die de teksten voor zijn liederen bij voorkeur onder de dichters der romantische school zocht, hij volgde den geest waarvan de intellektuele wereld van zijn tijd vervuld was, en werd daarom ook tot de romantieken gerekend. (Handboek der muziekgeschiedenis – Henri Viotta, 1916)