Ives’ bewonderaar Copland werd geboren in New York, in een oorspronkelijk uit Litouwen afkomstige joodse familie met de naam Kaplan. Zijn vader, de eigenaar van wat tegenwoordig een buurt-warenhuis zou heten, had helemaal niets met muziek, maar zijn zingende en pianospelende moeder zorgde ervoor dat Aaron en zijn vier oudere broertjes en zusjes een goede muzikale opleiding kregen, waarbij vooral zijn zusje Laurine zich speciaal om hem bekommerde.
Een op zijn elfde verzonnen scenario voor een opera die hij 7.enatello noemde en die in totaal uit zeven maten bestond, was zijn eerste genoteerde compositie. Op zijn vijftiende besloot hij na het bijwonen van een concert om componist te worden en begon hij met lessen in harmonie, theorie en compositie, en hoewel hij zeer te spreken was over de kwaliteiten van zijn muziekleraar, betreurde hij het dat die weinig affiniteit had met de nieuwste ontwikkelingen en nooit verder was gekomen dan Strauss.
Toen Copland afstudeerde op een traditioneel romantisch pianostuk, had hij al een aantal heel wat moderner werken gecomponeerd, maar die had hij nog niet aan zijn leraar durven voorleggen. Zijn eerste gepubliceerde werk is het pianostukje The Cat and the Mouse, gebaseerd op de gelijknamige fabel van Jean de la Fontaine. Wat zijn politieke voorkeur betreft, vertoonde hij al jong duidelijk linkse sympathieën, waarvoor hij zich later, in de Koude Oorlog, tegenover het Amerikaanse Congres moest verantwoorden en zweren dat hij nooit communist was geweest. Dat kostte hem op dat moment geen enkele moeite meer omdat hij, vanwege Stalins vervolging van Sjostakovitsj, al teleurgesteld was geraakt in het Russische communisme en hij zich ervan had afgekeerd.
Op zijn zeventiende besloot Copland om gehoor te geven aan zijn verlangen om direct bij de nieuwste ontwikkelingen in de muziek betrokken te raken en vertrok, zeer tegen de zin van zijn vader maar met steun van zijn moeder, voor een paar jaar naar Parijs, waar hij aan het Conservatoire National Supérieur de Musique les ontving van de met haar 34 jaar nog jonge, maar met al haar beroemde leerlingen-Milhaud, Stravinsky en later Glass – ook zelf al naams-bekende muziekdocente Nadia Boulanger, componiste van Lesheures claire en herontdekster van de muziek van Monteverdi.
Copland was weg van haar: ‘Deze intellectuele amazone is niet alleen hoogleraar aan het Conservatoire, is niet alleen vertrouwd met alle muziek van Bach tot Stravinsky, maar is ook bereid tot het allerergste wat betreft dissonantie. Maar vergis je niet… een charmanter, vrouwelijker vrouw heeft er niet geleefd.’Terwijl Copland, zelf toch notoir homoseksueel, zich had voorgenomen niet langer dan een jaar naar Parijs te gaan, is hij er om harentwil drie jaar gebleven. Jaren later schreef hij haar nog: ‘Ik reken onze ontmoeting tot de belangrijkste in mijn muzikale leven. Alles wat ik tot stand heb gebracht is in mijn geest nauw verbonden met die vroege jaren, en hoe je mij sindsdien tot inspiratie en voorbeeld bent geweest.’
En daar, in de jaren twintig in Parijs, belandde Copland in het meest fascinerende en inspirerende culturele klimaat dat maar mogelijk is, met denkers, schrijvers, schilders en andere intellectuelen als Paul Bowles, Ernest Hemingway, Sinclair Lewis, Ezra Pound, Marcel Proust, Paul Valéryjean-Paul Sartre, James Joyce en André
Gide, welke laatste Coplands grootste en meest gelezen favoriete schrijver werd, met Gertrude Stem die daar haar salons hield, waar schilders kwamen als Picasso, Chagall en Modigliani, en een componist als Fauré, over wiens werk Copland een kritiek schreef die hem meteen een naam bezorgde in de wereld van de muziek. Opmerkelijk is ook dat hij in Europa, tijdens een verblijf in Wenen, de jazzmuziek waarmee hij in de Verenigde Staten al vertrouwd was geraakt, op een nieuwe manier is gaan horen en waarderen: ‘Dc indruk die men in een vreemd land van jazz krijgt is een totaal andere dan die men in eigen land opdoet. Toen ik jazz hoorde spelen in Wenen was het net alsof ik het voor de eerste keer hoorde.’
Geheel geënthousiasmeerd teruggekeerd in New York was Copland vastbesloten voltijds componist te worden, en het lukte hem net in zijn levensonderhoud te voorzien door subsidies van fondsen en een enkele rijke bewonderaar. Ook hier weer werd hij opgenomen in een inspirerende artistieke kring rond de fotograaf, galeriehouder en promotor van moderne kunst Alfred Stieglitz waartoe veel vooraanstaande kunstenaars behoorden, zoals de fotograaf Walker Evans, wiens foto’s Copland inspireerden tot zijn opera The Tender Land of Het tedere land.
Met de Franse Les six en het Russische De Vijf als voorbeeld richtte Copland met een viertal andere links-georiënteerde componisten de groep Commando Unit op, met dc bedoeling hun werk toegankelijk te maken voor een nieuw publiek; het streven was erop gericht om muziek te componeren die niet alleen artistiek verantwoord was, maar ook ergens voor moest dienen, bijvoorbeeld als begeleiding bij films, balletten en toneelstukken of voor radio-uitzendingen, maar vooral als politiek statement. Tijdens een bezoek van Hanns Eisler aan New York beschuldigde die de daar aanwezige componisten ervan dat zij ‘luxueus gereedschap van het kapitalistische systeem’waren geworden, en in plaats daarvan een nieuwe sociale functie moesten gaan vervullen met bruikbaarder vormen zoals arbeidersliederen en -koren en maatschappijkritisch theater: de moderne componist moest veranderen ‘van een parasiet in een strijder’, en dat was wat
Copland betreft zeker niet gericht aan dovemansoren.’60 Zijn belangstelling voor theater, film en ballet bracht hem in contact met vooraanstaande toneelschrijvers als Thornton Wilder, Arthur Mil-ler en Edward Albee, met de filmer Lewis Milestone voor wiens – op de korte roman van John Steinbeck gebaseerde – film Of Mice and Men hij de muziek schreef, en met de choreografen Eugene Loring en Martha Graham door zijn balletmuziek voor Billy the Kid en Appalachian Spring.
En op verzoek van de jazzklarinettist Benny Goodman schreef hij zijn Clarinet Concerto. Tussendoor reisde hij veelvuldig, meestal in gezelschap van een van zijn homoseksuele vrienden, door Europa – waar hij in Wenen kennismaakte met Boulez en de leden van de Tweede Weense School Afrika en Mexico, welk laatste land hem inspireerde tot de symfonie El Salon México waarvan de stijl zijn handelsmerk werd. Uiteraard zijn de hiervoor genoemde werken slechts bedoeld als voorbeelden en vormen ze niet meer dan een beperkte keuze uit een veel groter oeuvre waarin hij zijn fascinatie voor moderne muziek tot uitdrukking bracht.
Maar helemaal tot het eind, tot de totale atonaliteit of tot het absolute minimalisme, heeft hij nooit willen gaan. Naar aanleiding van Cages aleatoristische muziek schreef hij dat het pure toeval voor hem geen bevredigende methode was: ‘Ik heb het grootste deel van mijn leven besteed aan het precies op de juiste plaats proberen te krijgen van de juiste noot. Om alles maar aan het toeval over te laten gaat dwars tegen mijn natuurlijke intuïtie in.’
Als zijn belangrijkste bronnen van inspiratie naast Nadia Boulanger noemde hij Bach – ‘Wat me het meest treft in het werk van Bach is de geweldige echtheid ervan, niet alleen de echtheid van een enkel individu, maar de echtheid van een heel muzikaal tijdperk’ Stravinsky – ‘vanwege zijn puntige en vreemde ritmische effecten, zijn gedurfde dissonanten, en zijn harde, droge, knetterende klankrijkdom’ – en Duke Ellington – ‘tussen de vele grote jazzcomponisten de meester van hen allemaal’.
Vanaf 1960 liet Coplands inspiratie tot het componeren van nieuw werk hem gaandeweg in de steek, zodat hij zich noodgedwongen ging toeleggen op dirigeren, wat hij tot dan toe slechts bij hoge uitzondering had gedaan. Meestal dirigeerde hij ziin eigen werk, tot ook dat vanwege zijn verslechterende gezondheidstoestand te zwaar werd, en hij uiteindelijk bezweek – als gefortuneerd man weliswaar – aan de ziekte van Alzheimer in het tegenwoordige Sleepy Hollow, New York.