Het Land van Maas en Waal, Avond, Prikkebeen, Welterusten Mijnheer de President… Wie heeft er géén herinneringen aan een lied gezongen door Boudewijn de Groot. De zanger tourt met een keuze uit zijn enorme repertoire repertoire door Nederland en Vlaanderen. Maar niet meer voor lang. Eind volgend voorjaar (2014) stopt De Groot met zijn lange tournees. “De bekende stukken laat ik dan voor wat ze zijn.” — door Miranda Fieret
De laatste grote tour, de laatste keer met zijn grote band. De band die voor Boudewijn de Groot voelt als familie, de band waarmee hij al sinds 1997 tourt. “Het is net als bij het voetbalteam van Barcelona: we vinden elkaar blindelings. Ernst Jansz weet bijvoorbeeld precies wanneer het mis gaat. Ik staar dan zenuwachtig naar hem en hij kijkt terug van achter zijn piano, met een stralende lach. Dan voel ik me meteen weer op mijn gemak.” Boudewijn de Groot is een tevreden mens. “Als ik het rijtje platen zie dat ik heb gemaakt, flitst mijn carrière aan me voorbij. Wat heb ik toch eigenlijk een interessant leven gehad, denk ik dan.
Al kon het natuurlijk nog interessanter, maar ik ben niet zo’n rock ’n’ roll-type.” Zijn mondhoeken krullen even omhoog wanneer hij terugdenkt aan alle liedjes die op zijn naam staan. Een tevreden glimlach, en zeker niet de lach van iemand die slechts met weemoed aan ‘de tijd van toen’ denkt. Boudewijn de Groot maakt graag plannen en voert ze dan ook uit. Hij heeft geen schroom om een keer flink onderuit te gaan, al is dat het laatste wat hij wil. “Ik heb me al bewezen, dat haalt dat soort druk van je schouders.”
Na een paar pogingen om in de muziekbranche door te dringen, begon zijn werkelijke faam in 1965 met het nummer Een Meisje van Zestien. Producer Tony Vos kwam met het idee voor deze cover. Het is oorspronkelijk een nummer van Noel Harrison, dat op zijn beurt weer een beatbewerking was van Une Enfant, een chanson van Édith Piaf, voor haar geschreven door Charles Aznavour. Een cover van een cover, dus. Was dat de manier waarop Boudewijn de Groot zijn naam wilde vestigen? Nu, 46 jaar later, haalt hij zijn schouders op. “Ik had niets tegen covers. Ik wilde niet de popmuziek in, dat was het probleem. Folkmuziek en chansons zoals van Jaap Fischer, daar lag mijn interesse. Het moest rustiger, dat paste beter bij mijn karakter.”
Boudewijn de Groot was veel te verlegen voor rock ’n’ roll. “Dan moest ik anderen vragen om in de band te komen, nee, dat kon ik toen echt niet. Bovendien had ik een totaal andere achtergrond. Bij ons was dixieland populaire muziek voor feestjes. Mijn achtergrond was chanson of jazz. En dat laatste kon het niet worden, ik speelde veel te slecht gitaar.”
Eigenlijk stond het ook nog niet vast dat Boudewijn de Groot van muziek zijn beroep zou maken. Hij studeerde namelijk aan de filmacademie. “Ik heb het eigenlijk van een sollicitatie af laten hangen”, vertelt hij. “Ik had gesolliciteerd bij de televisie als cameraman.
Als ik daar niet werd aangenomen, zou ik voor de muziek gaan.” De uitslag van de sollicitatie valt te raden *
Groot koos definitief voor de muziek. Niet met een band, maar in z’n eentje. “Daar voelde ik me het veiligst bij”. Toch zette hij de stap om Een Meisje van Zestien op te nemen met elektrische gitaar, in die tijd helemaal nieu voor hem. “Ik had voor de muziek gekozen en als ik A zeg, moet iik ook B zeggen. “Ik probeerde het dus gewoon” In eerste instantie vond hij het lied verschrikkelijk. “Het was best een goed arrangement maar de tekst vond ik wat te smartlapachtig. Het paste niet bij mij.” Dat geldt steeds. Nog steeds luistert De Groot nog wel eens naar zijn platen van toen. Inmiddels is het nummer gedateerd. Het was allemaal vrij braaf ook al was het met elekrtische gitaar. Nu vind ik het aardige overgangsmuziek.
Het nummer bleek niet alleen de overgang naar een nieuwe periode inde populaire muziek in Nederland, het betekende ook de overgang naar een nieuwe periode voor Boudewijn waarin hij samen met Lennaert Night tal van sterke liedjes maakt. Op het album Boudewijn de Groot dat eind 1965 verscheen prijkten 5 nummers van de hand van Nigh/De Groot. De overige 7 nummers waren van andere singer-songwriters.
De vriendschap met Nijgh loopt als een rode draad door het leven van De Groot. Nijgh woonde in dezelfde straat in Heemstede en was bevriend met zijn jongere stiefbroer. Later in hun middelbareschooltijd werd de band tussen Boudewijn de Groot en Lennaert Nijgh steeds hechter. In 1966 werd het nummer Welterusten Mijnheer de President op single uitgebracht. Het nummer was een aanklacht aan het adres van de Amerikaanse president Lyndon B. Johnson en tegen de Vietnamoorlog.
Ruige rock past dan niet bij de zanger, met ruige teksten had hij minder moeite. “Van romantisch tot ruig, dat maakte mij niet uit. Zolang de tekst maar dicht bij me lag en goed was. En och, wat is ruig.” De Groot kijkt bedachtzaam, weegt zijn woorden: “Veel mensen vonden het in die tijd nogal ongepast. Vooral vanwege de hulp die we in de Tweede Wereldoorlog hadden gekregen van de Amerikanen. Maar wat ik zong was zeker niet baanbrekend. Het was de tijd van het protestlied.”
In de roerige jaren zestig moest je een kamp kiezen. Zo ook De Groot. “Ik voelde mee met de provo’s. Ik liep mee met antioorlogdemonstraties en van daaruit kwamen de protestsongs.” Commentaar hierop kwam soms uit onverwachte hoek. “Er waren linksdenkenden die het mij kwalijk namen dat ik de protestsongs Vercommercialiseerde’.” De zanger haalt zijn schouders op. “Zo was het nu eenmaal. Dat commentaar deed me niet zoveel. Wel heb ik twee jaar lang een deel van mijn plateninkomsten aan Amnesty International gegeven. Kritiek op het gebied van geld pareerde ik op die manier met geld.”
Populair
Op Voor de Overlevenden, de vervolg- plaat uit 1966, schreef Lennaert Nijgh over zijn jeugdjaren. De lp haalde platina en werd bekroond met een Edison. Het carnavaleske Het Land van Maas en Waal werd in 1967 De Groots eerste, en tot nog toe enige, nummer 1-hit.
Onder invloed van Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band van The Beatles wilden Nijgh en De Groot een ultieme hippie-plaat maken. Het resultaat werd Picknick, waarop volop geëxperimenteerd werd met psychedelische teksten en muziek. De plaat werd enthousiast ontvangen en wederom bekroond met een Edison en een platina plaat.
Hoe populair De Groot ook was, zijn roem kende ook een keerzijde. “Ik had, laten we zeggen, vaak last van een moeilijk publiek. De hitparade bestond vooral uit beatmuziek. Daarom stond ik vaak tussen beatbandjes geprogrammeerd op festivals. Iedereen kende me van mijn hits, maar wanneer ik Testament of Verdronken Vlinder zong, waren mensen nauwelijks geïnteresseerd. Boe roepen en bier gooien was het gevolg.”
Na drie jaar was de maat vol. “Ik kon er absoluut niet mee omgaan. Ik sprak Lennaert en zei dat ik ook Engelstalige beatmuziek ging maken. Klaar. Samen met wat hippiemuzikanten probeerde ik wat. We brachten een tijdje door in een boerderij in Dwingeloo. Tevergeefs. Terug in het westen ging ik produceren, uit pure noodzaak, want ik was door mijn geld heen.”
Lennaert
Maar Boudewijn de Groot kwam tot inkeer. “Het was een domme zet om op zo’n manier in het Engels te gaan zingen. Het ging het best met Lennaert dus ik heb hem gevraagd om weer samen te schrijven.” Er kwamen geen verwijtende woorden van Nijgh. Integendeel. “Lennaert hield niet van ruzie. Hij was niet makkelijk kwaad te krijgen. Hij hield van varen, maar dan wel het liefst met een kalme zee om zich heen. Dankzij hem heb ik ook Anja ontmoet, mijn vrouw. Het is allemaal vrij organisch gegaan. Anja is Lennaerts ex-vrouw, ze waren zestien jaar uit elkaar. Lennaert vond het niet erg, hij vond het zelfs prachtig. En ik vond het fijn dat de kennismaking al was geweest. Al dat zenuwachtige gedoe konden we achterwege laten. We wisten wie we waren.”
De Groot praat graag over zijn vriend die in 2002 overleed en waarmee hij een leven lang herinneringen heeft opgebouwd. Makkelijker dan wanneer hij het over zichzelf heeft. Dan weegt hij de woorden af, voorzichtig. “Nederlands is de taal waarin ik mezelf het beste kan uitdrukken. Nederlands heeft iets unieks, zeker in die tijd. Gek genoeg kiezen zangers vaak voor Engels. Misschien vinden ze Nederlands wat truttiger, kunnen ze meer zeggen in het Engels. Misschien hebben ze daarin wel gelijk, mits je die taal voldoende beheerst. In het Engels schrijven is dan wat makkelijker, maar of je interessanter bent is nog maar de vraag.
“Ik wil niet per se steeds vernieuwen, maar probeer wel elke plaat net even anders te maken dan de vorige. Als ik ze wel eens terugluister, merk ik dat ze daadwerkelijk ontzettend van elkaar verschillen. Mijn platenreeks is een aardige afspiegeling van de verschillende periodes. Als ze ooit een biografie van me willen maken, moeten ze vooral naar mijn platen luisteren.”
Boek
De Groot stopt niet om zijn eigen biografie te schrijven, dat is zeker.
“Nee, dat vind ik niks, en ik wil ook niet dat er al een biografie wordt geschreven als ik in leven ben. Dat gaat niet werken, ik ben slecht in anekdotes en in chronologie.” De zanger wacht even voordat hij zijn verhaal vervolgt. “Ik zou graag willen dat ik een boek kon schrijven. Dat zou in dat geval best biografisch kunnen zijn – een periode uit mijn jeugd of uit mijn carrière bijvoorbeeld. Het staat niet op het programma, maar ik zou het wel leuk vinden.” Het gezin De Groot was verscheurd door de oorlog, Nederlands- Indië en de vroege dood van zijn moeder. Pas in 1952 werd het gezin herenigd. “Toch heb ik een ontzettend relaxte en beschermde jeugd gehad. Geen trauma’s of nachtmerries aan overgehouden. Het lijkt me gewoon leuk om een boek te schrijven. Al zal dat niet snel in het nieuws komen. Mocht ik een boek schrijven, doe ik dat onder een pseudoniem.”
Tot die tijd heeft De Groot meer dan genoeg te doen. “Het duo Nijgh en De Groot is voorbij. Ik heb zijn teksten altijd met veel plezier en bewondering gezongen, maar na de tour laat ik de bekende stukken voor wTat ze zijn. Ik ga zelf meer nummers schrijven, misschien zo nu en dan wat losse optreden doen of desnoods een zeer kleinschalig tourtje.